Theo France 24, tại một quán trà có phong cách tối giản ở Los Angeles, những ly matcha Nhật Bản được pha chế cẩn thận và chuẩn xác, dù đang trong tình trạng khan hiếm nghiêm trọng do độ nổi tiếng bùng nổ của thức uống màu xanh rực rỡ này trên mạng xã hội.

Ông Zach Mangan, chủ quán trà Kettl Tea trên đại lộ Hollywood mới mở trong năm nay, cho biết có tới 25 loại matcha được liệt kê trên thực đơn, nhưng hiện chỉ có 4 loại còn hàng.

Hiện tại, matcha trở thành một "dấu ấn văn hóa" trong đời sống phương Tây, từ các cây kem vị matcha tới các loại đồ uống ở Starbucks. Điều này khiến thị trường matcha gần như tăng gấp đôi chỉ trong vòng một năm.

"Một trong những điều khó khăn nhất với chúng tôi là phải thông báo cho khách rằng đáng tiếc, quán không còn loại matcha mà họ muốn. Bất kể tôi cố gắng thế nào, cũng không thể tìm ra thêm nguồn cung" - ông Mangan nói.

Nhu cầu thưởng thức matcha đang quá tải

Tương tự, tại thành phố Sayama ở phía tây bắc Tokyo, anh Masahiro Okutomi - người kế thừa đời thứ 15 của một gia tộc làm trà lâu đời - đang quá tải vì nhu cầu tăng vọt.

"Tôi đã phải thông báo trên website rằng hiện tại chúng tôi không thể nhận thêm đơn đặt hàng matcha nữa" - anh chia sẻ.

Việc sản xuất bột matcha đòi hỏi một quy trình công phu: lá trà (gọi là "tencha") phải được che nắng trong vài tuần trước khi thu hoạch để tăng hương vị và giá trị dinh dưỡng. Sau đó lá sẽ được loại bỏ gân bằng tay một cách tỉ mỉ, phơi khô và cuối cùng nghiền thành bột mịn bằng máy.

“Để pha matcha đúng cách cần nhiều năm đào tạo. Đây là hành trình dài, đòi hỏi thiết bị, nhân lực và đầu tư bài bản. Tôi rất vui khi thế giới bắt đầu quan tâm đến matcha của chúng tôi. Nhưng bây giờ điều đó gần như là một mối đe dọa, vì chúng tôi không thể đáp ứng kịp" - anh Okutomi tâm sự.

Theo số liệu từ Bộ Nông nghiệp Nhật Bản, trong năm 2024 matcha chiếm hơn một nửa tổng lượng 8.798 tấn trà xanh xuất khẩu từ Nhật Bản, gấp đôi so với một thập kỷ trước.

Tại tiệm trà Jugetsudo ở khu Tsukiji - khu chợ cá cũ nổi tiếng với khách du lịch ở Tokyo, các nhân viên đang cố gắng kiểm soát lượng hàng tồn kho trong bối cảnh nhu cầu tăng mạnh.

“Chúng tôi không giới hạn số lượng mua quá nghiêm ngặt, nhưng đôi khi từ chối bán với số lượng lớn nếu nghi ngờ khách hàng mua đi bán lại. Trong khoảng 2–3 năm gần đây, cơn sốt này càng dữ dội hơn: giờ đây khách hàng muốn tự tay pha matcha như những gì họ thấy trên mạng xã hội" - quản lý cửa hàng Shigehito Nishikida cho biết.

Mối đe dọa từ thuế quan của ông Trump

Anita Jorda, du khách 49 tuổi đến từ Úc, dí dỏm chia sẻ: "Bọn trẻ nhà tôi mê matcha lắm. Chúng giao cho tôi nhiệm vụ phải tìm bằng được loại ngon nhất".

Thị trường matcha toàn cầu hiện được ước tính trị giá hàng tỉ USD, nhưng có thể sẽ chịu ảnh hưởng từ chính sách thuế của Tổng thống Mỹ Donald Trump áp lên hàng hóa Nhật Bản - hiện ở mức 10% và có thể tăng lên 24% trong thời gian tới.

"Việc khan hiếm nguồn cung cùng với thuế nhập khẩu khiến các quán buộc phải tăng giá, dù hiện tại nhu cầu vẫn chưa có dấu hiệu suy giảm. Thậm chí có khách hàng còn nói: "Tôi phải mua matcha trước khi nó hết sạch".

Tại quán Kettl Tea, matcha có thể được pha cùng sữa thành latte, hoặc dùng theo cách truyền thống là đánh bằng tay với nước nóng trong bát gốm để cảm nhận trọn vẹn hương vị tinh tế.

Đây không phải món rẻ tiền: một ly matcha truyền thống có giá tối thiểu 10 USD, trong khi 20 gam bột matcha để pha tại nhà có thể dao động từ 25 đến 150 USD.

Chính phủ Nhật Bản hiện đang khuyến khích các nhà sản xuất trà mở rộng quy mô canh tác để giảm chi phí. Tuy nhiên điều này có thể đánh đổi bằng chất lượng, và ở những vùng nông thôn nhỏ thì gần như là không thể thực hiện được.

Số lượng nông trại trồng trà ở Nhật đã giảm còn 1/4 so với 20 năm trước, khi nhiều nông dân lớn tuổi không tìm được người kế nghiệp. Vì thực tế đào tạo một thế hệ mới cần thời gian, và đó không phải là điều có thể làm trong một sớm một chiều.

TikTok giúp dâu tây phủ sô cô la, mì buldak, matcha thành trào lưu; năm 2025 là năm giảm thịt?

Năm 2024 đánh dấu sự nở rộ của hàng loạt trào lưu ăn uống độc lạ, nếu ở Việt Nam, bánh than tổ ong, lạp xưởng nướng đá... gây sốt, thì trên thế giới những tín đồ ẩm thực lại mê món như dâu tây phủ sô cô la, mì buldak, matcha...