Theo báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, tuyến đường sắt TP.HCM - Lộc Ninh (đoạn Dĩ An - Bàu Bàng) có tổng chiều dài hơn 52,3km, trong đó khoảng 39,5km đi trên cao, phần còn lại đi trên mặt đất.

Dự kiến vốn làm dự án đường sắt TP.HCM - Lộc Ninh (đoạn Dĩ An - Bàu Bàng)

Hướng tuyến dự án bắt đầu từ ga An Bình đi về phía bắc, đi song song phía bên trái đường Mỹ Phước - Tân Vạn, đến khu vực Bình Chuẩn rẽ phải đi về phía đông thành phố Thủ Dầu Một cũ. Sau đó tuyến đi về phía tây Khu công nghiệp Viship II đến ga Bàu Bàng.

Về thông số kỹ thuật, đây là tuyến đường sắt vận chuyển hành khách, hàng hóa khổ 1.435mm. Để tăng tính thu hút của loại hình vận tải đường sắt, báo cáo nghiên cứu tiền khả thi đã đề xuất tuyến chạy tàu khách với tốc độ 160km/h, tàu hàng tốc độ 120km/h.

Theo tính toán, dự án có sơ bộ tổng mức đầu tư hơn 64.148 tỉ đồng. 

Dự án được đề xuất sử dụng vốn từ ngân sách trung ương, ngân sách địa phương và các nguồn vốn hợp pháp khác. Trong đó nguồn vốn ngân sách địa phương dự kiến huy động từ vốn đầu tư cơ sở hạ tầng, trái phiếu địa phương và TOD.

Về tiến độ, tại phiên họp lần thứ 3 ngày 9-7 của Ban Chỉ đạo các công trình trọng điểm và dự án quan trọng quốc gia trong lĩnh vực đường sắt, UBND TP.HCM cho biết dự án trước đây đã được tỉnh Bình Dương cũ thành lập Hội đồng thẩm định nội bộ.

Thời gian tới, thành phố sẽ nghiên cứu Luật Đường sắt năm 2025 (sửa đổi) và quy định mới vừa được ban hành để đẩy nhanh tiến trình đầu tư dự án.

Theo quy hoạch, mạng lưới đường sắt quốc gia khu vực đầu mối TP.HCM gồm có 8 tuyến. Hiện tại có tuyến TP.HCM - Hà Nội dài 1.726km đang khai thác. Đối với tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam hiện đang được triển khai.

Các tuyến sẽ xây dựng mới gồm Biên Hòa - Vũng Tàu, TP.HCM - Lộc Ninh, TP.HCM - Cần Thơ, tuyến Thủ Thiêm - Long Thành và tuyến TP.HCM - Tây Ninh, đường sắt kết nối cảng Hiệp Phước, cảng Long An.

Hiện nay, Bộ Xây dựng đang chủ trì thực hiện công tác lập, thẩm định, phê duyệt điều chỉnh quy hoạch mạng lưới quốc gia; đồng thời thực hiện công tác lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch ga, tuyến đường sắt khu vực đầu mối TP.HCM.

Một số đoạn sẽ đi trên nền đường sắt cổ xưa

Theo thông tin từ thuyết minh báo cáo cuối kỳ quy hoạch các tuyến, ga đường sắt khu vực đầu mối TP.HCM do Cục Đường sắt Việt Nam lập, trước đây trên tuyến đường sắt xuyên Việt, ngoài trục chính Bắc - Nam, người Pháp cũng đồng thời xây dựng một số tuyến nhánh như Sài Gòn - Lộc Ninh.

Năm 1933, đoạn đường sắt từ Bến Đồng Sổ đi Lộc Ninh dài 69km bắt đầu được khai thác. Đến năm 1937, tuyến này được sáp nhập vào hệ thống hỏa xa Đông Dương thành tuyến Sài Gòn - Lộc Ninh. Đoạn từ Sài Gòn đến Dĩ An tuyến đi chung với đường sắt Bắc - Nam, từ Dĩ An đi lên Lộc Ninh tuyến tách riêng.

Vì nhiều lý do, sau 27 năm hoạt động, tuyến đường này đã ngưng chạy hoàn toàn. Hiện nền đường chỉ còn dấu vết một số đoạn sạt lở hoặc còn một số mố cầu cũ đã hư hỏng lẫn trong cỏ dại.

Theo quy hoạch, tuyến đường sắt TP.HCM - Lộc Ninh sẽ có một số đoạn đi trên nền đường sắt cũ hoặc cách khoảng 200m. Tuyến đường sắt là một phần của mạng đường sắt đầu mối TP.HCM, nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, là một trong những khu vực phát triển năng động nhất và đóng góp lớn nhất cho nền kinh tế cả nước.

TP.HCM có 1.012km đường sắt đô thị, tuyến nào đang triển khai đầu tư trước?

TP.HCM đang xây dựng đầu tư mạng lưới đường sắt, đường sắt đô thị quy mô lớn trong bối cảnh mở rộng địa giới hành chính và áp dụng các cơ chế đặc thù từ Luật Đường sắt (sửa đổi), nghị quyết 188 của Quốc hội.