Hệ thống y tế Vinmec đã tạo dấu ấn lịch sử khi lần đầu tiên tại Việt Nam thực hiện thành công ca phẫu thuật thay toàn bộ xương đùi bằng vật liệu in 3D cho bệnh nhi 8 tuổi mắc ung thư xương ác tính. 

Sự kiện này không chỉ mang lại cơ hội sống mới cho bệnh nhân, mà còn đánh dấu một bước tiến đột phá trong y học chính xác, mở ra hướng điều trị tiên tiến cho các ca ung thư xương sau này.

Cuộc chiến chống ung thư xương và sự phát triển y học in 3D đầy hứa hẹn

Tháng 10-2022, bé T.M.Đ., 8 tuổi, sống tại TP.HCM, bị ngã nhẹ khi đang chơi đùa. Ban đầu gia đình chỉ nghĩ đây là một chấn thương thông thường, nhưng cơn đau ở đùi trái của bé không thuyên giảm mà ngày càng nghiêm trọng. Khi đưa bé đi khám, các bác sĩ phát hiện bé mắc osteosarcoma, một dạng ung thư xương ác tính hiếm gặp ở trẻ nhỏ.

Khối u đã xâm lấn toàn bộ xương đùi, khiến việc bảo tồn xương trở nên không khả thi. Các phương án điều trị ban đầu đều tiềm ẩn rủi ro cao, bao gồm cắt cụt chi để bảo toàn tính mạng hoặc ghép xương truyền thống với nguy cơ nhiễm trùng và thải ghép. 

Tuy nhiên, mẹ bé, chị X.H., không chấp nhận số phận. Suốt gần hai năm, chị cùng con rong ruổi khắp các bệnh viện lớn nhỏ, vừa hóa trị vừa tìm kiếm phương pháp điều trị tiên tiến nhất.

Hy vọng lóe lên khi chị X.H. gặp giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ Trần Trung Dũng, giám đốc hội đồng chuyên ngành cơ xương khớp tại Vinmec. Sau nhiều lần hội chẩn liên chuyên khoa, đội ngũ y, bác sĩ tại Vinmec đã cân nhắc kỹ lưỡng và đi đến quyết định thực hiện phương án thay toàn bộ xương đùi bằng vật liệu in 3D cá thể hóa. 

Đây là một giải pháp chưa từng có tiền lệ đối với bệnh nhi nhỏ tuổi, mở ra cơ hội điều trị tiên tiến và mang lại hy vọng mới cho gia đình bé Đ..

Ca phẫu thuật mang tính đột phá

Sau khi xác định phương án điều trị tối ưu, các bác sĩ tại Vinmec tiến hành ca phẫu thuật theo hai giai đoạn. Đầu tiên, vào tháng 1-2024, khối u được loại bỏ hoàn toàn và xương xi măng tạm thời được ghép để duy trì cấu trúc chi thể. Đến tháng 5-2025, khi sức khỏe bệnh nhi đã ổn định, toàn bộ xương đùi được thay thế bằng vật liệu kim loại in 3D được thiết kế riêng theo kích thước cơ thể.

Điểm đột phá của ca phẫu thuật là việc sử dụng xương nhân tạo in 3D theo dạng mô đun, cho phép điều chỉnh kích thước theo sự phát triển của trẻ. Đây là lần đầu tiên công nghệ này được ứng dụng tại Việt Nam, và được sản xuất bởi sự phối hợp giữa các bác sĩ Vinmec và đội ngũ kỹ sư của Đại học VinUni.

Ca mổ kéo dài bốn giờ và thành công tốt đẹp. Sau phẫu thuật, bệnh nhi hồi phục nhanh chóng, không có biến chứng nhiễm trùng hay thải ghép. Bé Đ. đã có thể bước đi với sự hỗ trợ của vật lý trị liệu, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong điều trị ung thư xương ở trẻ nhỏ.

Công nghệ in 3D trong y học và tiềm năng phát triển

Công nghệ in 3D đang tạo ra những bước tiến quan trọng trong lĩnh vực y học, đặc biệt là trong phẫu thuật chỉnh hình và điều trị ung thư xương. Nhờ khả năng tạo mô hình giải phẫu chính xác, phương pháp này giúp bác sĩ tối ưu hóa kế hoạch phẫu thuật, giảm thiểu rủi ro và nâng cao hiệu quả điều trị. 

Không chỉ dừng lại ở việc thay thế xương, công nghệ in 3D còn được nghiên cứu để sản xuất mô sinh học, hỗ trợ thử nghiệm thuốc và phát triển nội tạng nhân tạo.

Trong phẫu thuật chỉnh hình, công nghệ in 3D giúp chế tạo xương nhân tạo từ vật liệu tiên tiến như titan và PEEK, mang lại độ tương thích cao với cơ thể bệnh nhân. Việc cá nhân hóa thiết bị cấy ghép giúp cải thiện khả năng chịu lực, giảm nguy cơ đào thải và thúc đẩy quá trình hồi phục.

Tiềm năng của công nghệ in 3D vẫn đang mở rộng. Các nhà khoa học đang nghiên cứu khả năng in nội tạng từ tế bào sống, nhằm giải quyết tình trạng thiếu cơ quan hiến tặng. Một số thử nghiệm đã thành công trong việc tái tạo mô tim, mở ra triển vọng mới cho ghép tạng nhân tạo.

Dù còn nhiều thách thức, nhưng với sự phát triển không ngừng của công nghệ, tương lai của y học đang ngày càng rộng mở. Công nghệ in 3D không chỉ nâng cao chất lượng điều trị mà còn mang lại hy vọng cho hàng triệu bệnh nhân trên toàn thế giới.

In 3D trong lĩnh vực y tế - tiềm năng lớn cho Việt Nam

Ứng dụng in 3D trong y tế tại Đông Nam Á chưa phát triển, Việt Nam hoàn toàn có tiềm năng phát triển sản phẩm trong lĩnh vực này.