"Em gái của Yao Ming"

"Em gái của Yao Ming" là cách mà nhiều người dí dỏm nói về Zhang Ziyu. Người hâm mộ thể thao ắt vẫn còn nhớ huyền thoại bóng rổ Trung Quốc, Yao Ming (Diêu Minh) với chiều cao 2,29m.

Nhưng Yao Ming là nam giới, sân chơi bóng rổ của anh vốn chưa bao giờ thiếu vận động viên cao dưới 1,90m, hay thậm chí là 2m. 

Zhang, ở tuổi 18 vì thế vẫn khiến mọi đối thủ phải ngỡ ngàng hơn khi đối đầu với những cô gái hoàn toàn chỉ đứng... tới nách của mình. 

Chỉ với hơn 10 phút trên sân trận gặp Indonesia ở ngày mở màn Giải vô địch châu Á 2025, cô lập tức ghi được 13 điểm, 4 rebounds và 2 kiến tạo, góp phần vào chiến thắng 110 - 59 của tuyển Trung Quốc.

Tiếp đó, Zhang lại cùng đồng đội đè bẹp Hàn Quốc, rồi New Zealand (đội khách mời) để giữ chắc vị trí đứng đầu bảng A. Sau giai đoạn vòng bảng, không ai nổi bật hơn cô gái này ở giải đấu năm nay.

Zhang Ziyu sinh năm 2007 tại tỉnh Sơn Đông. Người phía bắc Trung Quốc vốn nổi tiếng cao lớn, và Zhang lại sinh ra trong gia đình có cha mẹ đều là vận động viên bóng rổ chuyên nghiệp.

Cô bắt đầu tập luyện từ năm 5 tuổi, và đến lớp 6, chiều cao đã chạm mốc 2m. Nhanh chóng nổi danh từ giải U15 nội địa, cô từng ghi 68 điểm và 24 rebounds trong một trận quốc nội khi mới 15 tuổi. 

Năm 2024, tại Giải U18 châu Á ở Shenzhen, Zhang gây sốc với điểm trung bình là 35, 12,8 rebounds mỗi trận, trong đó có những kỷ lục như 44 điểm gặp Nhật Bản và 42 điểm gặp Úc.

Truyền thông châu lục khi đó đã mô tả Zhang như một "vị thần", khiến sân chơi bóng rổ trẻ mất đi tính cạnh tranh. Và đến nay, khi tròn 18 tuổi, cô gái vùng Sơn Đông đã cao đến 2,26m.

Chiều cao 2,26m của Zhang đến từ tổ hợp giữa yếu tố di truyền và quá trình nuôi dưỡng chuyên nghiệp. Được biết cha cô cao 2m, còn mẹ cô cũng cao đến 1,90m. 

Tương lai ở WNBA

Ngay từ khi xuất hiện, làng bóng rổ đã nhanh chóng gọi cô là “Tường thành di động” - biệt danh gợi nhớ đến Yao Ming. 

Truyền thông quốc tế như AFP, Hong Kong Free Press đã lấy Yao Ming làm chuẩn mực so sánh mỗi khi nhắc đến Zhang. 

Trên mạng xã hội, nhiều người nhận định cô như “cheat code” - mã gian lận giữa đời thực khiến đối thủ ở sân chơi bóng rổ nữ không thể nào chống đỡ nổi. Quả thực, đỡ làm sao nổi khi phải thi đấu với một cầu thủ cao hơn bạn 2 cái đầu. 

Nhiều chuyên gia lo ngại Zhang hiện vẫn còn non kinh nghiệm phòng ngự, xử lý tình huống, và sự áp đảo cô có lúc này chỉ thuần túy đến từ chiều cao. 

Họ nhắc nhở rằng khi bước ra giải quốc tế, Zhang sẽ phải chạm trán những đối thủ cũng cao từ 1,90 - 2m. Điển hình như tuyển Hungary sở hữu trung phong Hatar cao đến 2,10m, và hầu hết các trung phong tuyển Mỹ đều cao 1,95m. 

Nhưng HLV Gong Luming của tuyển Trung Quốc tin tưởng Zhang sẽ còn tiềm năng phát triển rất lâu dài. Và sự áp đảo của cô tại giải châu Á chỉ là bước khởi đầu.

Người hâm mộ đang kỳ vọng Zhang sẽ nhanh chóng nối bước Yao Ming để phát triển sự nghiệp sang WNBA - Giải bóng rổ nữ nhà nghề Mỹ, tương đương với NBA trứ danh của bóng rổ nam.

Dù vậy Ủy ban thi đấu của WNBA áp dụng quy định tuổi tối thiểu 20, tức cô còn cần ít nhất 2 năm rèn luyện trong nước. Trước mắt mục tiêu tiếp theo của Zhang sẽ là hướng đến World Cup 2026, nơi cô thực sự chạm trán những đối thủ cao to chẳng kém từ Mỹ và các nước phương Tây.

Vì sao người phương Bắc Trung Quốc cao to?

Trong quân đội và các đội tuyển thể thao của Trung Quốc, người phương Bắc chiếm đa số bởi lợi thế chiều cao đáng nể của mình.