Ngày 30-5, Thanh tra Ngân hàng Nhà nước công bố thông báo kết luận thanh tra về việc chấp hành chính sách, pháp luật trong hoạt động kinh doanh vàng tại Công ty TNHH MTV Vàng bạc đá quý Sài Gòn - SJC (Công ty SJC).

Một mình tổng giám đốc SJC quyết định giá vàng

Cơ quan Thanh tra đánh giá Công ty SJC cơ bản chấp hành các quy định của pháp luật trong hoạt động kinh doanh vàng, kinh doanh mua, bán vàng miếng theo giấy phép được cấp, thực hiện chế độ thông tin báo cáo số liệu mua, bán vàng miếng.

Công ty này cũng thực hiện niêm yết giá mua bán vàng theo quy định, có chuyển biến tích cực trong việc thực hiện các quy định của pháp luật về phòng, chống rửa tiền.

Tuy nhiên bên cạnh những mặt đạt được, Thanh tra cũng chỉ ra Công ty SJC còn những thiếu sót, vi phạm.

Theo kết luận, Công ty SJC vi phạm về chế độ báo cáo có hoạt động mua, bán vàng miếng, có dấu hiệu dư thừa thông tin, gây nhầm lẫn về sản phẩm, hàng hóa do doanh nghiệp cung cấp nhằm thu hút khách hàng của doanh nghiệp khác, liên quan đến hành vi cạnh tranh không lành mạnh.

Đáng chú ý, mặc dù chưa có cơ sở xác định mức tăng giá trong giai đoạn từ ngày 2-10-2023 đến ngày 15-4-2024 là bất hợp lý. 

Tuy nhiên tại Công ty SJC, giá mua, giá bán vàng do tổng giám đốc SJC quyết định và chỉ đạo trực tiếp về giá mua, giá bán vàng khi không có quy định, quy trình nội bộ về các chỉ tiêu, không phân tách trách nhiệm của các bộ phận có liên quan trong quá trình tham mưu xác định giá, kết luận nêu.

Cơ quan Thanh tra cho rằng việc quyết định giá mua, giá bán vàng do một mình cá nhân là tổng giám đốc SJC quyết định khi không có các chỉ tiêu, căn cứ cụ thể "dẫn đến rủi ro trong việc xác định giá ảnh hưởng đến hoạt động của Công ty SJC cũng như thị trường vàng, do Công ty SJC chiếm thị phần tương đối lớn".

Vi phạm về phòng chống rửa tiền

Về phòng, chống rửa tiền, Công ty SJC bị cho là vi phạm một số quy định pháp luật như ban hành quy định nội bộ không đầy đủ, không có hệ thống quản lý rủi ro để xác định khách hàng/nước ngoài là cá nhân có ảnh hưởng chính trị.

SJC cũng không báo cáo các giao dịch có giá trị lớn phải báo cáo, không thực hiện kiểm soát nội bộ, đào tạo, bồi dưỡng về phòng, chống rửa tiền cũng như không đánh giá, cập nhật kết quả đánh giá rủi ro rửa tiền.

Ngoài ra, Công ty SJC còn vi phạm về lập hoặc thay thế và phát hành một số hóa đơn bán hàng nhưng không có mã của cơ quan thuế, có vi phạm làm giảm thuế thu nhập phải nộp của công ty.

Đáng chú ý, Thanh tra Ngân hàng Nhà nước đã chuyển thông tin vụ việc vi phạm về chế độ hóa đơn, chứng từ kế toán, thuế có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự tại SJC sang Bộ Công an để xác minh, điều tra, xử lý.

Chánh Thanh tra cũng ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty SJC, với tổng số tiền phạt là 2,14 tỉ đồng vì các hành vi vi phạm.

Ngân hàng Nhà nước yêu cầu Công ty SJC chấm dứt ngay các hành vi vi phạm, nghiêm túc chấp hành các quy định pháp luật về kinh doanh vàng, phòng, chống rửa tiền, chế độ kế toán, thuế. Đồng thời ban hành quy định xác định giá mua, bán vàng hằng ngày đảm bảo phù hợp với thực tế và quy định pháp luật.

Xóa bỏ độc quyền vàng miếng: Ổn định thị trường vàng

Ngày 28-5, Tổng Bí thư Tô Lâm đã yêu cầu xóa bỏ thế độc quyền Nhà nước trong sản xuất vàng miếng, cho phép nhiều doanh nghiệp đủ điều kiện tham gia nhằm tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng, đa dạng nguồn cung và ổn định giá.