Theo Hãng tin Reuters, ngày 15-5 (giờ địa phương), Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio tuyên bố các nước thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) sẽ nhất trí mục tiêu phân bổ tương đương 5% GDP của mỗi nước cho quốc phòng ngay tại Hội nghị thượng đỉnh NATO diễn ra vào tháng 6.

Ông Rubio nói trên Đài Fox News: "Tôi có thể khẳng định với các bạn rằng tại hội nghị thượng đỉnh sau đây 6 tuần, hầu như mọi nước thành viên NATO có mức đóng góp bằng hoặc trên 2%. Quan trọng hơn, nhiều nước trong số đó sẽ vượt mốc 4%, và toàn bộ sẽ đồng ý mục tiêu nâng lên thành 5% trong vòng một thập kỷ tới".

Tuyên bố của ông Rubio được đưa ra ít ngày sau khi người đồng cấp ở Đức, ông Johann Wadephul, cũng khẳng định Berlin ủng hộ yêu cầu các nước NATO nâng ngân sách quốc phòng lên tương đương 5% GDP của Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Hiện tại NATO yêu cầu các nước thành viên đóng góp bằng cách phân bổ ngân sách quốc phòng thường niên tương đương ít nhất 2% GDP của mỗi nước. Mức đóng góp này đã được đặt ra từ lâu, nhưng nhiều nước đã không thể hoàn thành nghĩa vụ.

Ngay cả Đức, thành viên đóng góp nhiều thứ hai trong NATO chỉ sau Mỹ, cũng chỉ đạt mục tiêu ngân sách quốc phòng 2% GDP vào năm 2024.

Ông Trump không đồng ý với vấn đề này. Ông xem đây là biểu hiện của việc đồng minh lợi dụng sức mạnh răn đe của Mỹ để bảo vệ an ninh của mình. Nhờ không phải chi quốc phòng nhiều, các nước có thể dồn nguồn lực cho các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội.

Trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình, ông Trump đã dọa rút Mỹ khỏi NATO nếu tình hình không thay đổi. Điều này buộc các nước NATO, đặc biệt ở châu Âu, ra sức tăng cường ngân sách quốc phòng trong vài năm qua.

Ngay khi các nước đều sắp hoàn thành mốc 2%, hồi cuối năm 2024, ông Trump lại "giội gáo nước lạnh" với tuyên bố muốn nâng mức đóng góp lên thành 5% GDP.

Điều này tạo cú sốc lớn đối với liên minh này. Tuy nhiên nhiều khả năng các nước vẫn sẽ đồng thuận để duy trì sự ổn định của liên minh.

Hiện chưa có nước NATO nào phân bổ ngân sách quốc phòng đạt mức tương đương 5% GDP. Nước có mức phân bổ cao nhất trên GDP nội địa là Ba Lan với 4,12%. Kể cả Mỹ cũng chỉ phân bổ tương đương 3,38% GDP cho quốc phòng.

Hòa đàm Nga - Ukraine Istanbul 2.0: trò chơi cân não

Các diễn biến ngoại giao dồn dập trước cuộc đàm phán Nga - Ukraine tại Istanbul đang tạo ra 'cơn náo động ngoại giao', với thành phần các phái đoàn chỉ được công bố vào phút chót, trong khi cuộc gặp giữa ông Putin và ông Trump vẫn còn là ẩn số.