Các chuyên gia thảo luận về công nghệ giải trình tự gen mới và những ứng dụng tiêu biểu

Không chỉ mang đến các buổi hội thảo chuyên sâu và triển lãm giới thiệu công nghệ giải trình tự gene mới nhất của các doanh nghiệp, sự kiện còn mở ra cơ hội cho nhiều tập đoàn gene lớn trên thế giới tìm hiểu sâu về cơ hội ở thị trường trong nước.

Ứng dụng trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe và nông nghiệp

Sở hữu tiềm năng to lớn trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe cho 100 triệu dân và nền nông nghiệp xuất khẩu hàng đầu, cùng với làn gió mới trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia gần đây, Việt Nam trở thành điểm đến mới cho nhiều tập đoàn gene hàng đầu thế giới.

Theo báo cáo từ Global Market Insights, thị trường giải trình tự gene toàn cầu dự kiến đạt 31,8 tỉ USD vào năm 2027. Trong bức tranh chung đó, Việt Nam được xem là một trong những thị trường giàu tiềm năng trong khu vực Đông Nam Á.

Các doanh nghiệp quốc tế đang đánh giá Việt Nam như một thị trường tiềm năng, nhất là trong giai đoạn nước ta đang chuyển dịch hệ thống y tế sang hướng cá thể hóa và lấy dữ liệu làm trung tâm.

Ông Lyndsey Lam - Giám đốc Marketing khu vực châu Á - Thái Bình Dương của PacBio

Theo ông Lyndsey Lam - giám đốc marketing khu vực châu Á - Thái Bình Dương của PacBio, công ty công nghệ sinh học Mỹ chuyên phát triển và cung cấp các công nghệ giải trình tự gene: "Hiện tại là thời điểm thích hợp để đầu tư các công nghệ giải trình tự gene tại Việt Nam. Bởi Việt Nam đã xác định khoa học công nghệ là con đường phát triển mới. Từ đó, có nhiều nguồn lực đầu tư lớn vào khoa học công nghệ, đặc biệt là công nghệ cao".

"Điều khiến tôi bất ngờ là hầu hết các tỉnh, thành phố đều có nhiều khu công nghiệp, công ty phát triển trong mảng kỹ thuật công nghệ và đang thu hút nhiều dòng vốn nước ngoài đến đầu tư. Đây là nền tảng quan trọng để các công nghệ tiên tiến - trong đó có công nghệ giải trình tự gene - phát triển bền vững về lâu dài" - ông Lyndsey phân tích. Ông nhìn nhận trong lĩnh vực kỹ thuật công nghệ, công nghệ giải trình tự gene là mảnh ghép tiềm năng, có thể tạo đột phá cho nhiều ngành nghề trong nền kinh tế.

Trong lĩnh vực y tế, công nghệ giải trình tự gene đặc biệt có ý nghĩa trong chẩn đoán bệnh hiếm, bệnh di truyền và ung thư. Hiện nhiều bệnh viện lớn đã đưa các kỹ thuật gene vào xét nghiệm, đặc biệt ở lĩnh vực sản - nhi và ung bướu.

Trong nông nghiệp, các chuyên gia đánh giá gene học là "cứu cánh" trước biến đổi khí hậu khi nước ta là một trong số các nước chịu sự tác động lớn. Đặc biệt tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, một số viện nghiên cứu đang áp dụng giải trình tự gene để phát triển giống lúa chịu mặn, rau quả tăng chất lượng, kéo dài thời gian bảo quản để đáp ứng nhu cầu xuất khẩu.

Nhiều tiềm năng nhưng còn điểm nghẽn

Những lợi ích của công nghệ giải trình tự gene là rõ ràng. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia đánh giá rằng rào cản lớn nhất hiện nay là giá thành không rẻ. Vì vậy, việc phổ biến rộng rãi trong các lĩnh vực nghiên cứu hoặc ứng dụng, nghiên cứu lâm sàng vẫn còn hạn chế.

Trường hợp ngược lại, nếu tận dụng được các cơ hội đưa những công nghệ này đến gần hơn với các nhà nghiên cứu hoặc phổ biến rộng rãi, sẽ là công cụ hỗ trợ đổi mới trong các lĩnh vực quan trọng như nghiên cứu bộ gene người, động vật, bệnh truyền nhiễm và ung thư học.

Ông Lyndsey Lam nhận định PacBio hiện sở hữu nhiều công nghệ tiên tiến, mở ra những hướng đi mới cho lĩnh vực giải trình tự gene với độ chính xác cao và khả năng tối ưu chi phí. Các công nghệ như HiFi (giải trình tự đoạn dài) và SBB (giải trình tự đoạn ngắn) là ví dụ cho những giải pháp mà PacBio mang đến.

Trên nền tảng đó, PacBio đang phát triển nhiều dòng sản phẩm phù hợp với từng cấp độ phòng thí nghiệm - điển hình như hệ thống giải trình tự để bàn Vega hay máy Onso, được thiết kế nhằm tối ưu trải nghiệm người dùng và nâng cao khả năng tiếp cận tại các thị trường mới nổi như Việt Nam.

Theo ông Lyndsey, việc Pacbio mở rộng thị trường thông qua các đối tác có năng lực phân phối và hậu cần vững chắc như DKSH tại Việt Nam cũng góp phần giúp người tiêu dùng tiếp cận những công nghệ tiên tiến, ứng dụng hiện đại trong lĩnh vực giải trình tự gene.

Theo bà Aiping Mao - giám đốc phòng R&D Công ty Berry Genomics, hiện nay, các công nghệ giải trình tự gene có độ chính xác cao đã trở nên phổ biến và được ứng dụng rộng rãi tại nhiều quốc gia phát triển. Tại các quốc gia đang phát triển, các trung tâm xét nghiệm cũng đã có sự đầu tư lớn, không chỉ là việc nhập thiết bị, công nghệ mà còn quan tâm đến các vấn đề nền tảng phân tích dữ liệu gene. Thậm chí, nhiều quốc gia còn hướng tới việc tự chủ công nghệ về gene.

Bà Aiping Mao - giám đốc phòng R&D Công ty Berry Genomics chia sẻ tại sự kiện

Do vậy, theo định hướng này, nên xem làn sóng đầu tư, hợp tác, đưa các thiết bị công nghệ cao về Việt Nam vừa là cơ hội để đưa sản phẩm giải trình tự gene mới vào thị trường, vừa là tiền đề cho việc nghiên cứu, học hỏi để tiến đến con đường tự chủ về công nghệ.

Bà Mao cho rằng cần tận dụng các chương trình hợp tác, các chương trình kết nối giữa nhà sản xuất và người sử dụng tại các trường, viện, để học hỏi khi công nghệ tiến vào thị trường gene Việt Nam.