Thông tin từ gia đình cho biết PGS.TS Bùi Hiền mất lúc 15h15 ngày 11-5 tại nhà riêng ở TP Việt Trì, tỉnh Phú Thọ, hưởng thọ 90 tuổi.

Lễ viếng sẽ được tổ chức vào 13h ngày 12-5, lễ truy điệu và đưa tang được tổ chức vào 6h30 ngày 13-5. Ông sẽ được an táng tại quê nhà Vĩnh Chân, Hạ Hòa, Phú Thọ.

Như vậy chỉ trong hai ngày giới ngôn ngữ học, văn chương chia tay ba phó giáo sư là ông Phạm Văn Tình, Trần Khánh Thành và Bùi Hiền.

PGS Bùi Hiền đóng góp cho giảng dạy tiếng Nga và quản lý giáo dục

PGS Bùi Hiền sinh năm 1935 ở xã Vĩnh Chân, huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ.

Ông có bằng tiến sĩ về tiếng Nga, cả cuộc đời cống hiến cho công tác giảng dạy tiếng Nga ở Trường đại học Sư phạm ngoại ngữ (nay là Trường đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội), nghiên cứu ngôn ngữ tiếng Nga và công tác quản lý giáo dục tại Trường đại học Sư phạm ngoại ngữ và Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Năm 2017, ông được biết đến với đề xuất cải tiến chữ quốc ngữ gây tranh cãi.

Năm 1953, ông được Nhà nước cử đi học tiếng Nga ở Trung Quốc. Sau khi tốt nghiệp, tháng 10-1955 ông trở về, được giao phụ trách ban tiếng Nga của Trường Ngoại ngữ mới thành lập ở Hà Nội.

Năm 1967, Trường đại học Sư phạm ngoại ngữ Hà Nội thành lập, ông Bùi Hiền được giao phụ trách khoa tiếng Nga của trường này.

Ông đã bảo vệ thành công luận án phó tiến sĩ (nay là tiến sĩ) ở Trường đại học Tổng hợp Quốc gia Moskva mang tên M.V. Lomonosov với kết quả xuất sắc năm 1973.

Sau khi bảo vệ thành công luận án, ông trở về nước, tiếp tục công tác tại Trường đại học Sư phạm ngoại ngữ Hà Nội.

Năm 1974 ông Bùi Hiền được bổ nhiệm giữ chức vụ phó hiệu trưởng Trường đại học Sư phạm ngoại ngữ Hà Nội.

Năm 1978 ông được điều chuyển về Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam phụ trách ngoại ngữ trong cải cách giáo dục.

Sau đó, ông Hiền được bổ nhiệm làm phó viện trưởng Viện Nội dung và Phương pháp dạy học phổ thông thuộc Viện Khoa học giáo dục Việt Nam. Ông giữ chức vụ này cho đến khi nghỉ hưu năm 1993.

"Nổi tiếng" với đề xuất cải tiến chữ Quốc ngữ

Sau khi nghỉ hưu, ông Bùi Hiền dành nhiều thời gian cho nghiên cứu cải tiến cách viết chữ Quốc ngữ. Ông công bố "Đề xuất phương án cải tiến chữ Quốc ngữ" lần đầu tiên trên một tờ báo về giáo dục năm 1995.

Nhưng phải đến năm 2017, khi ông đưa ra đề xuất của mình trong một hội thảo và được truyền thông rộng rãi thì đề xuất của ông mới được biết đến nhiều, trở thành câu chuyện gây tranh cãi sôi nổi lúc bấy giờ mà hầu hết là phản đối đề xuất của ông.

Mặc dù ông Hiền nêu mục đích cải cách là để thống nhất và đơn giản hóa một phần về mặt chữ viết cho các văn bản; giúp người nước ngoài, người dân tộc thiểu số dễ tiếp cận với chữ viết tiếng Việt hơn, nhưng đề xuất vấp phải sự giận dữ lẫn chê cười của dư luận.

Tuy nhiên, ông Bùi Hiền vẫn kiên định với đề xuất của mình. Một số nhà ngôn ngữ học dù không đánh giá cao tính ứng dụng trong nghiên cứu của ông Bùi Hiền nhưng bày tỏ ủng hộ tinh thần tự do học thuật, nghiên cứu khoa học.

PGS-TS Bùi Hiền công bố phần 2 phương án cải tiến chữ tiếng Việt

TTO - Sớm hơn dự kiến khoảng 3 tháng, ngày 26-12, PGS-TS Bùi Hiền đã công bố phần hai của nghiên cứu đề xuất cải tiến chữ tiếng Việt.