Luật được thông qua có 19 điều quy định về thu nhập chịu thuế, thu nhập được miễn thuế, kỳ tính thuế, các căn cứ và phương pháp tính thuế gồm các khoản chi được trừ và không được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế.

Cùng với đó là quy định liên quan tới ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp, mức thuế suất ưu đãi, việc miễn giảm thuế, quy định về chuyển lỗ, trích lập quỹ phát triển khoa học và công nghệ, điều kiện áp dụng ưu đãi thuế.

Ngành công nghệ cao, năng lượng mới... được ưu đãi thuế

Vấn đề được quan tâm nhất là mức thuế suất ưu đãi doanh nghiệp được quy định ở các mức 10%, 15% và 17%. Trong đó thuế suất 10% trong 15 năm sẽ áp dụng cho đầu tư dự án mới với một số ngành nghề như ứng dụng công nghệ cao, đầu tư mạo hiểm, sản xuất sản phẩm phần mềm, an toàn thông tin mạng, công nghiệp hỗ trợ, sản xuất năng lượng tái tạo, năng lượng sạch, bảo vệ môi trường; nhà máy nước, điện; dự án đầu tư mới tại khu công nghệ cao, khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, khu công nghệ số tập trung; dự án đầu tư mới tại khu kinh tế nằm trên địa bàn ưu đãi thuế…

Áp dụng thuế suất 10% với thu nhập doanh nghiệp thuộc ngành nghề nuôi trồng lâm sản; sản phẩm cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, thủy sản nuôi trồng, chế biến nông sản, thủy sản; thu nhập từ chế biến nông sản, thủy sản; xã hội hóa trong các lĩnh vực giáo dục - đào tạo, dạy nghề, y tế, văn hóa, thể thao, môi trường; đầu tư - kinh doanh nhà ở xã hội; xuất bản; báo chí…

Áp dụng thuế suất 17% trong thời gian 10 năm đối với dự án đầu tư mới thuộc ngành, nghề ưu đãi quy định với ngành sản xuất thép cao cấp; sản xuất sản phẩm tiết kiệm năng lượng; sản xuất máy móc, thiết bị phục vụ sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp, diêm nghiệp; sản xuất thiết bị tưới tiêu; sản xuất thức ăn gia súc, gia cầm, thủy sản; sản xuất, lắp ráp ô tô; sản xuất sản phẩm công nghệ số khác; đầu tư kinh doanh cơ sở kỹ thuật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, cơ sở ươm tạo doanh nghiệp…

Đối với việc áp dụng thuế suất, trước đó có ý kiến cho rằng việc quy định mức thuế suất 15%, 17% không áp dụng với doanh nghiệp là công ty con, công ty có quan hệ liên kết; hay cách tiếp cận dựa trên doanh thu là chưa phù hợp với tình hình thực tế của nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa, đặc biệt là doanh nghiệp khởi nghiệp, công nghệ cao.

Tiếp thu giải trình, ông Phan Văn Mãi nêu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng dự luật quy định không áp dụng đối với doanh nghiệp là công ty con hoặc công ty có quan hệ liên kết là để bảo đảm tính chặt chẽ, tránh tình trạng doanh nghiệp lợi dụng chính sách, chia, tách doanh nghiệp để được hưởng ưu đãi thuế.

Ngoài ra nghị quyết số 198 đã quy định các ưu đãi, hỗ trợ riêng với mức ưu đãi cao hơn cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp khởi nghiệp, doanh nghiệp công nghệ cao. Việc áp dụng thuế suất ưu đãi dựa trên tiêu chí doanh thu là để phù hợp với thực tiễn, tạo thuận lợi cho quá trình thực hiện và về cơ bản không mâu thuẫn với quy định của Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, nên xin tiếp tục giữ nguyên như dự thảo luật.

Ưu đãi thuế với báo chí

Điểm đáng chú ý, tại điều 12 Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp quy định đối tượng áp dụng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp, trong đó có báo chí (bao gồm cả quảng cáo trên báo) theo quy định của Luật Báo chí. Mức thuế suất ưu đãi với thu nhập của cơ quan báo chí được quy định là 10%, theo quy định của luật.

Theo quy định hiện hành, thu nhập của cơ quan báo chí từ hoạt động báo in, kể cả quảng cáo trên báo in áp dụng thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp 10% trong suốt thời gian hoạt động; đối với các hoạt động báo chí khác áp dụng mức thuế suất phổ thông là 20%. Như vậy, mức thuế suất ưu đãi với báo chí đã được giảm đồng bộ về mức 10%.

Trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu trước khi đại biểu bấm nút biểu quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết có ý kiến cho rằng cần rà soát lại định nghĩa báo chí được hưởng ưu đãi.

Có ý kiến đề nghị quy định rõ chỉ áp dụng đối với cơ quan báo chí được cấp phép hoạt động theo Luật Báo chí và xác định rõ nội dung quảng cáo trên báo điện tử có được hưởng ưu đãi hay không.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu ý kiến và trên cơ sở đề xuất của cơ quan soạn thảo, dự thảo luật trình Quốc hội thông qua đã quy định áp dụng mức thuế suất ưu đãi 10% đối với thu nhập của các cơ quan báo chí, đồng thời quy định rõ lĩnh vực báo chí được áp dụng mức thuế suất 10% bao gồm cả quảng cáo trên báo theo quy định của Luật Báo chí.

Ưu đãi thuế, hỗ trợ báo chí phát triển - Kỳ 3: Cần miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp cho báo chí

Cơ quan soạn thảo nên nghiên cứu giảm thuế thu nhập doanh nghiệp xuống 10% với hoạt động báo chí nhằm tạo sự công bằng, hỗ trợ cơ quan báo chí, nhất là khi nguồn thu của báo chí bị giảm mạnh do chịu sự cạnh tranh của mạng xã hội, các nền tảng khác...