Theo tờ Bangkok Post ngày 8-7, Chính phủ Campuchia tuyên bố sẽ tài trợ toàn bộ chi phí vận chuyển 20 cổ vật Khmer từ Thái Lan về nước, sau khi phía Thái Lan thông báo không thể tiến hành hồi hương chúng như đã cam kết vì gặp khó khăn tài chính.

Trong thư gửi Bộ trưởng Văn hóa Thái Lan - bà Paetongtarn Shinawatra (người đồng thời đang bị tạm đình chỉ chức vụ thủ tướng), Bộ trưởng Văn hóa và Nghệ thuật Campuchia Phoeurng Sackona khẳng định Campuchia sẵn sàng đảm nhận toàn bộ chi phí vận chuyển, theo đúng thỏa thuận song phương đạt được hồi tháng 4.

Bà Phoeurng cũng kêu gọi Bộ Văn hóa Thái Lan tôn trọng các cam kết đã thống nhất giữa hai bên, trong đó bao gồm kế hoạch tổ chức lễ bàn giao tại Bangkok trong tháng 7 và vận chuyển cổ vật về Campuchia trong tháng 8.

Thông báo của phía Campuchia được đưa ra sau khi Chính phủ Thái Lan hôm 4-7 thông báo tạm dừng quá trình hồi hương các cổ vật, với lý do không đủ ngân sách. 

Đây là quyết định đầu tiên của bà Paetongtarn trên cương vị bộ trưởng Văn hóa, diễn ra trong bối cảnh quan hệ song phương vẫn còn căng thẳng.

"Hiện vấn đề này đang ở giai đoạn lập dự toán ngân sách do Cục Mỹ thuật phụ trách, nhưng tôi được thông báo rằng ngân sách năm nay không đủ. Và vì đây không phải là vấn đề cấp bách, nên bộ không thể xin thêm từ ngân sách trung ương", bà Paetongtarn giải thích.

"Chúng tôi sẽ cần xem xét lại vấn đề này. Có thể cần trình đề xuất ngân sách mới thông qua bộ và báo cáo lên nội các như một phần của quy trình", bà nói thêm.

Được biết 20 cổ vật - phần lớn là các tượng nhỏ - nằm trong số 43 hiện vật bị buôn lậu khỏi Campuchia từ nhiều năm trước. Sau khi Cục Mỹ thuật Thái Lan xác minh nguồn gốc, có 23 cổ vật đã được hoàn trả cho Campuchia vào năm 2008 và 2015.

Báo Khmer Times dẫn lời giới chức Campuchia cho biết nước này không muốn việc hồi hương cổ vật - vốn mang ý nghĩa văn hóa và biểu tượng quốc gia sâu sắc - bị đình trệ vì lý do tài chính. 

Campuchia khẳng định mong muốn quá trình trao trả diễn ra đúng tiến độ và trên tinh thần hợp tác thiện chí giữa hai nước.

Bà Paetongtarn bắt đầu làm bộ trưởng Bộ Văn hóa Thái Lan

Trong bối cảnh đang tạm thời bị đình chỉ chức vụ thủ tướng, bà Paetongtarn Shinawatra chọn bước vào một con đường mới: Bộ Văn hóa Thái Lan - nơi sức mạnh mềm có thể trở thành lực đẩy quốc gia.