Theo Thủ tướng, trong bối cảnh khó khăn, các định chế thế giới, các nước lớn đều dự báo tăng trưởng kinh tế năm nay thấp hơn. 

Tuy vậy Việt Nam vẫn đặt mục tiêu tăng trưởng cao hơn với 8%, so với kế hoạch ban đầu là 6,5-7%, và những năm tiếp theo là hai con số để hướng tới mục tiêu trăm năm.

Đi ngược xu thế thế giới, làm sao để đạt tăng trưởng 8%? 

“Ta đang đi ngược lại xu thế của thế giới, nâng cao mức tăng trưởng, vậy ta phải làm gì để đảm bảo mục tiêu đặt ra và thành công” - Thủ tướng đặt vấn đề và cho rằng cần tập trung tháo gỡ ba đột phá chiến lược gồm cải cách thể chế, hạ tầng và nguồn nhân lực vốn đang là những điểm nghẽn. 

Trong đó, về cải cách thể chế, ông nói năm nay mục tiêu đặt ra là cần phải tháo gỡ ngay để biến thể chế là lợi thế cạnh tranh. Gắn với đẩy mạnh đột phá chiến lược hạ tầng để giảm chi phí logistics là 10-11% khi đầu tư đồng bộ 5 phương thức hạ tầng giao thông. 

Gắn với đó là đột phá nguồn nhân lực tăng năng suất lao động, nâng cao kỹ năng nghề, trình độ chuyên môn.

Thủ tướng cũng cho hay sẽ tập trung thực hiện 4 nghị quyết của Bộ Chính trị về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, hội nhập quốc tế, xây dựng và thực thi pháp luật, phát triển kinh tế tư nhân là “bộ tứ chiến lược”. 

Đồng thời thúc đẩy các động lực tăng trưởng gồm làm mới các động lực tăng trưởng cũ như đầu tư, tiêu dùng, xuất khẩu; với thúc đẩy động lực mới như chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn….

Đối với xây dựng chính quyền hai cấp, người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh yêu cầu quan trọng nhất là chuyển đổi trạng thái để chủ động, tích cực phục vụ người dân và doanh nghiệp, giảm thủ tục hành chính, giảm trung gian, mở rộng không gian phát triển, tạo điều kiện kết nối thuận lợi hơn.

Chính phủ quyết liệt, cương quyết cắt giảm thủ tục hành chính, cắt giảm chi phí tuân thủ, đẩy mạnh công tác xây dựng quy hoạch, tiêu chuẩn, quy chuẩn và các điều kiện cần thiết khác. 

Công bố công khai để người dân làm theo tiêu chuẩn, quy chuẩn, quy hoạch, các quy định mà pháp luật không cấm.

“Chính quyền thay vì cấp phép sẽ hậu kiểm, kiểm tra giám sát, quản lý nhà nước. Quan trọng của chuyển đổi trạng thái thụ động phục vụ nhân dân sang chủ động. Việc thay đổi chính quyền hai cấp nhưng không thay đổi các nhiệm vụ, đặc biệt là nhiệm vụ trọng tâm phục vụ cho con người, sản xuất kinh doanh và tăng trưởng” - Thủ tướng nói.

Tăng phân cấp phân quyền, phân bổ nguồn lực, giảm thủ tục

Với quan điểm phân cấp phân quyền phải đi đôi phân bổ nguồn lực, tăng năng lực thực thi và kiểm tra giám sát, Thủ tướng đặt vấn đề: “Phân cấp phân quyền mà nguồn lực không phân bổ thì làm cái gì? Nếu không phân bổ nguồn lực, cứ giữ khư khư, cái gì cũng phải đi xin thì không làm được, sẽ gây ra nhiều thủ tục hành chính. Đặc biệt là những việc đương nhiên phải làm, đưa ra không ai có ý kiến phản đối nhưng vẫn phải làm thủ tục”.

Từ thực tế trên, ông chỉ ra một vấn đề hiện nay chưa được đánh giá hết, đó là tình trạng lãng phí cơ hội và thời gian. Theo Thủ tướng, cơ hội đến và đi rất nhanh, nhưng cứ “chờ đợi xử lý cả rừng thủ tục thì cơ hội đi mất rồi". 

Những việc đột xuất bất ngờ mang đến cơ hội tập trung giải quyết nhanh, chứ không thể chờ thủ tục hành chính. Vì vậy, việc phân cấp phân quyền trên tinh thần chủ động phục vụ nhân dân.

Cũng về tiết kiệm chống lãng phí, ông nhắc lại những dự án tồn đọng kéo dài nhiều năm, nhiều nhiệm kỳ do các chính sách không phù hợp. Đơn cử như lĩnh vực điện gió và mặt trời, do chính sách không tốt dẫn tới tiêu cực, ồ ạt xây dựng dự án không đúng quy hoạch, thủ tục, nên vừa rồi Chính phủ phải ban hành nghị quyết xử lý. 

Hay với 2.200 dự án có tổng vốn khoảng 235 tỉ USD, chiếm tới 50% GDP, cần tập trung tháo gỡ với tinh thần không hợp thức hóa cái sai, nhưng phải chấp nhận mổ xẻ đau đớn, mất tiền để có những bài học sau này.

“Ta không thể không làm vì phải chấp nhận có thất thoát, thiệt thòi để giải quyết dứt điểm và đưa nguồn lực vào phát triển. Vì vậy phải đưa ra cơ chế chính sách quyết tâm giải quyết dứt điểm, không lựa chọn phương án tối ưu nhất và không cầu toàn như cũ, mà phải chấp nhận mất mát, coi đó là học phí phải trả” - Thủ tướng nói.

Thủ tướng: Nhiều vụ cán bộ bị xử lý kỷ luật có nguyên nhân là cấp trên 'ôm' việc cấp dưới

Bài học từ nhiều vụ việc khiến nhiều cán bộ bị xử lý, kỷ luật, kể cả xử lý hình sự, Thủ tướng cho rằng có nguyên nhân từ việc cấp trên 'ôm' cả những việc cụ thể mà không phân cấp, phân quyền cho cấp dưới.