Theo Hãng tin Reuters ngày 6-7, chỉ một ngày sau khi tuyên bố nước Mỹ cần có đảng chính trị mới, ông Elon Musk, cựu đồng minh của Tổng thống Mỹ Donald Trump, đã thực hiện nó.

"Với tỉ lệ 2:1, bạn muốn một đảng chính trị mới và bạn sẽ có nó!", ông tuyên bố trong bài đăng trên X mới nhất. "Hôm nay Đảng nước Mỹ được thành lập để trả lại cho bạn sự tự do của mình".

Thông báo từ vị tỉ phú đầy cá tính được đưa ra sau khi Tổng thống Trump ký dự luật cắt giảm thuế và chi tiêu thành luật hôm 4-7, mà ông Musk đã phản đối rất dữ dội.

Trước đó cũng trên nền tảng mạng xã hội X mà ông mua lại, ông Musk đã công bố việc thành lập một đảng phái chính trị mới tại Mỹ nhằm thách thức cái mà ông gọi là "hệ thống một đảng" của đất nước.

Tỉ phú Elon Musk, từng là nhà tài trợ chính trị lớn nhất cho chiến dịch tranh cử năm 2024 của Tổng thống Trump, đã có cuộc đối đầu gay gắt với Tổng thống Trump sau khi dẫn đầu nỗ lực cắt giảm chi tiêu và sa thải nhân viên liên bang với tư cách người đứng đầu Ban Hiệu suất chính phủ (DOGE).

Ông chủ SpaceX và Tesla đã đăng tải trên nền tảng mạng xã hội X do chính ông sở hữu: "Khi nói đến việc phá sản đất nước bằng lãng phí và tham nhũng, chúng ta đang sống trong một hệ thống một đảng, không phải dân chủ... Hôm nay Đảng nước Mỹ được thành lập để trả lại tự do cho các bạn".

Ông Elon Musk đã dẫn chiếu một cuộc thăm dò ý kiến được đăng tải trên X vào 4-7, ngày Quốc khánh Mỹ, trong đó ông hỏi liệu người tham gia "có muốn độc lập khỏi hệ thống hai đảng (một số người gọi là hệ thống một đảng)" vốn thống trị chính trường Mỹ trong suốt hai thế kỷ qua hay không. Cuộc khảo sát có hơn 1,2 triệu lượt phản hồi.

Trước đó, theo báo Politico (Mỹ), vào ngày 30-6, tỉ phú Musk cũng đã nói về ý tưởng thành lập đảng chính trị mới. Ông viết trên X: “Đảng nước Mỹ sẽ được thành lập vào ngày hôm sau. Nước Mỹ cần lựa chọn thay thế cho ‘liên đảng’ Dân chủ - Cộng hòa, để người dân thực sự có tiếng nói”. Ông bổ sung: "Đã đến lúc có một đảng chính trị mới thực sự quan tâm đến người dân".

Liên quan tới vấn đề này, theo Đài phát thanh quốc tế DW (Đức) ngày 2-7, lịch sử chính trị Mỹ cho thấy việc thành lập một đảng thứ ba thành công là nhiệm vụ gần như bất khả thi. 

Trong hơn một thế kỷ, hệ thống hai đảng Dân chủ - Cộng hòa đã thống trị ở mọi cấp chính quyền, mặc dù có hàng chục đảng nhỏ hoạt động trên khắp nước Mỹ.

Đảng Tự do được thành lập năm 1971 và hiện là đảng lớn thứ ba ở Mỹ, đã đạt thành tích tốt nhất trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2016 với ứng cử viên Gary Johnson giành được 3,27% số phiếu toàn quốc. Con số này vẫn còn quá xa so với hàng chục triệu phiếu bầu cần thiết để bước vào Nhà Trắng hay các chức vụ quan trọng khác.

Với tất cả những thách thức này, tham vọng thành lập đảng mới của tỉ phú Elon Musk, dù được hậu thuẫn bởi tài chính khổng lồ và ảnh hưởng truyền thông, vẫn phải đối mặt với những rào cản cấu trúc sâu sắc của hệ thống chính trị Mỹ.

Tương tự, Đảng Xanh - một đảng lâu đời khác - cũng không có bất kỳ ghế nào trong chính phủ dù đã tham gia nhiều cuộc đua cấp tiểu bang và liên bang.

Bên cạnh đó, phải thấy rằng mặc dù tỉ lệ ủng hộ của Tổng thống Trump đang ở mức tiêu cực và các cuộc thăm dò YouGov cho thấy gần 3 trong 5 người Mỹ có quan điểm không thuận lợi về Đảng Dân chủ, điều này không đảm bảo thành công cho một đảng mới.

Một nghiên cứu tháng 5-2024 cho thấy "những người theo đảng bất mãn" - những người Cộng hòa và Dân chủ không hài lòng với chính đảng của mình - ít có khả năng bỏ phiếu cho một đảng thứ ba trung dung.

Mối quan hệ Trump - Musk: Vì đâu tan vỡ

TTCT - Người giàu nhất thế giới đã thất thế trước người quyền lực nhất thế giới, hay là thất bại của tài chính trước chính trị trong vụ căng thẳng Elon Musk - Donald Trump.