Điều trị càng muộn, nguy cơ càng cao

Chia sẻ bên lề một tọa đàm nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng về bệnh sốt xuất huyết Dengue diễn ra tại Đường Sách TP.HCM vào cuối tháng 7 vừa qua, TS.BS. Huỳnh Trung Triệu - phó trưởng khoa hồi sức cấp cứu trẻ em, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP.HCM, cho biết chi phí điều trị không chỉ dừng lại ở mức 150-200 triệu.

"Thực tế, có nhiều ca biến chứng như tổn thương đa cơ quan, nhiễm trùng kéo dài, cần thở máy và điều trị hỗ trợ tạng, thời gian điều trị có thể kéo dài trên một tháng, khiến chi phí tiếp tục đội lên", bác sĩ Triệu cho biết.

Thực tế tại các bệnh viện cho thấy, không ít ca bệnh nặng nhập viện khi đã sốc sâu, nguyên nhân chính là do bệnh không được phát hiện và xử trí kịp thời trong những ngày đầu. Người dân thường nhầm sốt xuất huyết Dengue với cảm cúm, sốt siêu vi, hoặc đợi đến khi nổi ban mới đưa đi khám. 

Theo BS. Trương Hữu Khanh - phó chủ tịch thường trực Liên Chi hội Truyền nhiễm TP.HCM, nguyên trưởng khoa nhiễm - thần kinh, Bệnh viện Nhi Đồng 1, TP.HCM, đây là một sai lầm nguy hiểm.

"Nếu đã có ban xuất huyết, tay chân lạnh, bầm tím thì bệnh đã chuyển sang giai đoạn nặng và khó lường hơn. Tôi từng chứng kiến trường hợp phút trước trẻ vẫn còn tỉnh táo nói chuyện nhưng chỉ vài phút sau đã tử vong mà không hề qua giai đoạn hôn mê", ông cảnh báo.

BS Trương Hữu Khanh chia sẻ tại tọa đàm

Không ít người nghĩ rằng khi hết sốt là đã khỏi bệnh. Tuy nhiên, giai đoạn nguy hiểm của sốt xuất huyết Dengue thường rơi vào ngày thứ thứ 3 đến thứ 7, tức là khi người bệnh đã bắt đầu hết sốt. Đây là lúc nguy cơ sốc, suy đa cơ quan và xuất huyết tăng cao nhất.

Nhiều trường hợp còn tự ý truyền dịch tại nhà, dùng thuốc hạ sốt không phù hợp như aspirin, ibuprofen. Những hành vi này có thể gây phù nề, tổn thương cơ quan hoặc làm nặng thêm tình trạng xuất huyết.

Hết bệnh nhưng chưa hết gánh nặng

Theo ThS.BS Lê Thị Mỹ Duyên, đơn nguyên tiêm chủng, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM: "Với người có thể trạng tốt, quá trình phục hồi thường mất 7-10 ngày. Nhưng với những trường hợp có bệnh nền tim mạch, gan, thận, tiểu đường hoặc béo phì, điều trị thường phức tạp hơn và nguy cơ biến chứng nghiêm trọng hơn như suy tim, suy gan thận, rối loạn đông máu".

"Có bệnh nhi sau điều trị sốt xuất huyết Dengue bị suy thận mạn, phải tái khám định kỳ trong nhiều năm", BS. Duyên cho biết.

Tác động tài chính của sốt xuất huyết Dengue không chỉ nằm ở viện phí. Nhiều bệnh nhân hoặc người nhà phải nghỉ làm dài ngày để điều trị hoặc chăm sóc, mất thu nhập trong khi chi phí điều trị liên tục phát sinh.

Đáng nói, dịch sốt xuất huyết Dengue hiện nay không còn theo mùa như trước mà có thể bùng phát bất kỳ thời điểm nào trong năm, làm gia tăng nguy cơ gián đoạn công việc, học tập và cuộc sống của người dân một cách bất ngờ.

Và theo các chuyên gia ngay cả khi qua cơn nguy kịch, gánh nặng với người bệnh chưa kết thúc. Nhiều bệnh nhân, đặc biệt là trẻ nhỏ, vẫn tiếp tục đối mặt với tình trạng suy kiệt thể lực, rối loạn tiêu hóa, mất ngủ, sụt cân, rụng tóc, tâm lý bất ổn sau khi xuất viện.

Có một số trường hợp nặng hơn, đó là sau một tuần sốt xuất huyết Dengue, nghĩ đã ổn nhưng trẻ xuất hiện tình trạng co giật do biến chứng viêm não, phải nhập viện trở lại để điều trị viêm não tại khoa hồi sức tích cực, cần thở máy, chống co giật và các điều trị hỗ trợ khác.

Đặc biệt, đối với người lao động tự do hoặc không có bảo hiểm y tế, nhập viện đồng nghĩa với mất thu nhập và gánh nặng điều trị đè nặng lên vai gia đình.

Năng lực điều trị tốt nhưng vẫn cần phòng bệnh từ gốc

Việt Nam hiện là một trong những quốc gia dày dặn kinh nghiệm lâm sàng trong điều trị sốt xuất huyết Dengue. Theo bác sĩ Triệu, nhiều dữ liệu nghiên cứu và thực hành điều trị sốt xuất huyết Dengue trên thế giới được tổng hợp từ các bệnh viện tuyến đầu tại Việt Nam.

"Tỉ lệ tử vong do sốt xuất huyết Dengue tại Việt Nam được ghi nhận là một trong những mức thấp nhất thế giới, nhờ vào năng lực xử lý lâm sàng tốt và đội ngũ nhân viên y tế giàu kinh nghiệm điều trị", bác sĩ Triệu nhấn mạnh.

Tuy nhiên, để giảm gánh nặng bệnh, không thể chỉ dựa vào năng lực y tế mà còn phụ thuộc rất lớn vào việc chủ động phòng bệnh, phát hiện sớm và can thiệp kịp thời từ chính người dân.

Theo bác sĩ Trương Hữu Khanh, hệ thống y tế luôn chịu nhiều áp lực vào mỗi mùa dịch. Nếu người dân chủ động đi khám từ sớm, nhiều ca nặng có thể tránh được, chi phí điều trị sẽ giảm và hạn chế tình trạng quá tải.

Bên cạnh đó, việc phòng bệnh cần được thực hiện đồng bộ và thường xuyên, không chỉ vào mùa cao điểm. Bác sĩ Lê Thị Mỹ Duyên khuyến khích người dân duy trì các biện pháp phòng muỗi như: mặc quần áo dài tay, ngủ màn cả ban ngày và ban đêm, loại bỏ ổ nước đọng quanh nhà, sử dụng kem chống muỗi đúng cách.

Tiêm chủng vắc xin phòng sốt xuất huyết Dengue cũng là lựa chọn phù hợp để người dân chủ động phòng ngừa, đặc biệt với những người sống trong vùng dịch lưu hành.

Sốt xuất huyết không còn là bệnh của trẻ em

Sốt xuất huyết Dengue vốn được xem là bệnh thường gặp ở trẻ em. Tuy nhiên vài năm gần đây số ca mắc ở người lớn gia tăng nhanh, thậm chí ở nhiều nơi chiếm đến 50% hoặc hơn tổng số ca bệnh.