Suy thận vì lối sống "sai"

Bác sĩ Dương Minh Tuấn (khoa nội tiết - đái tháo đường, Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội) kể rằng mới đây đã khám cho nam thanh niên 32 tuổi suy giảm chức năng thận.

Bác sĩ Tuấn cho hay nam thanh niên là nhân viên văn phòng yêu thích gym. Tuy nhiên anh thường xuyên sử dụng thực phẩm chức năng "bổ thận tráng dương, tăng cơ" được quảng cáo trên mạng mà không rõ nguồn gốc trong thời gian dài.

Anh đến khám vì mệt mỏi, chán ăn và tiểu ít. Kết quả xét nghiệm cho thấy chức năng thận đã suy giảm nặng, có thể kéo dài từ rất lâu.

Ngoài ra, bác sĩ Tuấn cũng tiếp nhận thêm một trường hợp khác cũng suy thận ở độ tuổi rất trẻ. Bệnh nhân là M. (21 tuổi, nam giới) sinh viên năm cuối một trường đại học. Suốt mấy năm học cậu nghe ở đâu xong cứ đến kỳ thi là uống thuốc giảm đau kết hợp nước tăng lực mỗi ngày để thức khuya.

Khi M. được bạn đưa đến cấp cứu sau chuỗi ngày dài ôn thi tốt nghiệp bị phù chân, nôn liên tục, mệt lả, bác sĩ phát hiện chức năng thận của em chỉ còn dưới 20%.

Bác sĩ Tuấn cho hay tại Việt Nam hiện có hơn 8,7 triệu người mắc bệnh thận mạn, tức khoảng 12,8% dân số trưởng thành. Đáng nói tỉ lệ người trẻ (dưới 40 tuổi) mắc bệnh đang tăng nhanh. 

Tại nhiều trung tâm thận nhân tạo lớn như Bệnh viện Bạch Mai, Chợ Rẫy, số bệnh nhân trẻ chiếm tới 20 - 30% số ca chạy thận định kỳ.

Đâu là nguyên nhân gây suy thận?

Theo bác sĩ Tuấn, nhiều người thường cho rằng suy thận mạn xuất hiện ở người trẻ chủ yếu là do gene hay yếu tố di truyền, nhưng thực tế lại không phải như vậy. Mặc dù một số bệnh thận có tính chất di truyền hoặc bẩm sinh, nhưng đa số các ca suy thận mạn ở người trưởng thành (kể cả người trẻ) là do yếu tố mắc phải.

Thứ nhất là bệnh nền. Tăng huyết áp và đái tháo đường type 2, những bệnh vốn trước kia chỉ gặp ở người trung niên, nay xuất hiện ngày càng nhiều ở người trẻ do lối sống thụ động, ăn uống nhiều đường, béo phì. 

Các bệnh như viêm cầu thận, lupus ban đỏ, thận đa nang cũng góp phần âm thầm gây tổn thương thận.

Thứ hai là lối sống thiếu lành mạnh. Ăn mặn, ít uống nước, lạm dụng nước ngọt có ga, nhịn tiểu, ngủ ít, stress kéo dài… đều là các yếu tố gây hại cho thận.

Trong thời đại bận rộn, nhiều người trẻ không có thói quen vận động, lại thường xuyên tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn, nhiều muối tạo gánh nặng cho thận ngày qua ngày.

"Thứ ba, cũng là vấn đề nghiêm trọng nhất - là lạm dụng thuốc và thực phẩm chức năng. Thuốc giảm đau (như ibuprofen, aspirin), thuốc kháng sinh, thực phẩm bổ thận, giảm cân, làm đẹp… nếu dùng không có chỉ định y khoa đều có thể gây viêm thận kẽ, hoại tử ống thận. Nhiều ca suy thận cấp đã xảy ra chỉ vì dùng vài viên thuốc đông y mua qua mạng.

Hậu quả của suy thận không dừng lại ở sức khỏe. Người bệnh phải chạy thận nhân tạo 3 buổi/tuần, mỗi buổi 4-5 tiếng, kèm theo đó là chi phí điều trị lớn hằng năm, chưa kể ảnh hưởng đến công việc, tinh thần và khả năng sinh sản", bác sĩ Tuấn nói.

Khi người trẻ sống mòn vì suy thận

Có những bạn trẻ mỗi tuần ba buổi, họ trở thành 'khách quen' của bệnh viện, chống chọi với căn bệnh suy thận giai đoạn cuối.