Sáng 17-6, Quốc hội thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước năm 2024 và những tháng đầu năm 2025. 

Băn khoăn những nghịch lý 

Nêu quan điểm đồng tình ủng hộ cuộc cách mạng sắp xếp, tổ chức lại hệ thống chính trị, địa giới hành chính, đại biểu Trần Hữu Hậu (Tây Ninh) cho rằng sự ủng hộ này không chỉ là cảm tính, hay niềm tin mà bởi xuất phát từ thực tiễn đất nước và đang thực hiện theo quy luật, nguyên tắc của sự phát triển. 

Trên thực tế, ba tháng qua hệ thống chính trị cả nước đã và đang tập trung toàn lực, quyết liệt triển khai một khối lượng công việc cực lớn. Vừa xây dựng hành lang pháp lý, vừa triển khai ngay việc tổ chức thực hiện, chuẩn bị tốt nhất cho thời điểm bùng nổ trên toàn quốc của cuộc cách mạng vào ngày 1-7 tới đây. 

Dù vậy, đại biểu chỉ ra những nghịch lý còn tồn tại cả về vĩ mô đến những điều nhỏ trong cuộc sống. 

Trước hết là giải ngân vốn đầu tư công, khi dự án là của Nhà nước xây dựng, thẩm định, phê duyệt, đất đai do Nhà nước sở hữu, đơn vị thực hiện cũng do Nhà nước chọn... mà cứ "đến hẹn lại lên" năm nào cũng nói chậm chạp, trì trệ. 

"Lẽ thông thường, tiền trong nhà có sẵn mà xài chưa được thì rất khó để mời người khác đưa tiền vào. Đầu tư công mà trì trệ từ trong nội tại thì bộ máy ấy khó có thể tạo được sự thông thoáng mạnh mẽ cho đầu tư từ khu vực tư nhân và nước ngoài" - đại biểu mong tới đây các luật, nghị quyết vừa được thông qua sẽ khơi thông các nguồn lực.

Nghịch lý thứ hai, đại biểu Hậu kể một chuyện được xem là "nhỏ thường ngày ở cấp huyện" khi có người nhà đi làm thủ tục chỉ giới đường cho khu đất tại một thành phố lớn. Mặc dù khu vực đã có quy hoạch 1/500 được UBND TP phê duyệt nhưng mỗi cơ quan chuyên môn lại yêu cầu một kiểu. 

Cụ thể, Phòng Kinh tế hạ tầng và đô thị yêu cầu phải có xác nhận của Phòng Nông nghiệp và môi trường trên bản đồ hiện trạng. Thế nhưng Phòng Nông nghiệp và môi trường lại trả lời: Trong bộ thủ tục hành chính mới không có thủ tục này nên không thể xác nhận. Việc này ở thành phố khác, theo đại biểu lại rất đơn giản.

Dẫn lại chỉ đạo của Thủ tướng mới đây về việc bỏ giấy phép xây dựng, nếu được thực hiện sẽ bỏ đi rất nhiều những nghịch lý, những thủ tục nhiêu khê, vô lý...

Vì thế, đại biểu Hậu mong muốn Thủ tướng và Chính phủ xem xét để bỏ đi nhiều quy định không thật cần thiết như vậy để xóa bỏ hàng loạt quy định liên quan đang làm khó người dân và cơ quan thực thi.

Lo lắng cải thiện môi trường kinh doanh đang chậm lại

Cũng lo lắng về các quy định liên quan tới thủ tục hành chính sẽ là rào cản, đại biểu Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị) bày tỏ sốt ruột khi tiến trình cải thiện môi trường kinh doanh đang chậm lại, hoặc thậm chí có lúc, có chỗ còn đi ngược lại. 

"Tình trạng các doanh nghiệp phản ánh vướng mắc bất cập trong môi trường kinh doanh vẫn rất nhiều, thậm chí ngày càng đi vào những vấn đề khó. Nếu không có đột phá về môi trường kinh doanh thì chắc chắn mục tiêu tăng trưởng dài hạn hai con số trong hai thập kỷ tiếp theo không thể đạt được" - đại biểu Đồng lo ngại. 

Ông dẫn chứng, báo cáo VCCI cho thấy việc đầu tư dự án có sử dụng đất như một khu rừng thủ tục, núi thủ tục, từ việc xin quy hoạch xây dựng, quy hoạch sử dụng đất, chấp thuận chủ trương đầu tư, thẩm định thiết kế, môi trường, phòng cháy chữa cháy, tiền sử dụng đất, giấy phép xây dựng, nghiệm thu công trình…

Với rừng thủ tục, đại biểu cho rằng rất khó huy động đầu tư tư nhân để phục vụ tăng trưởng. Vì vậy, ông đề nghị Chính phủ phải rất quyết liệt trong việc này. Cần lập tổ công tác gồm nhiều chuyên gia kinh tế và pháp luật để đề xuất tháo gỡ, đơn giản hóa thủ tục về đầu tư dự án, tập trung vào việc cắt giảm, hợp nhất hoặc liên thông thủ tục hành chính.

Bộ trưởng Xây dựng: 'Nếu theo trình tự thủ tục, việc chuẩn bị làm đường sắt phải mất tới 5 năm'

Bộ trưởng Xây dựng Trần Hồng Minh đã chia sẻ như vậy khi Quốc hội thảo luận tại tổ về dự án Luật Đường sắt (sửa đổi) và chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng đường vành đai 4 TP.HCM.