Điều này khiến các nhà sáng tạo nội dung tại bang Karnataka, miền Nam Ấn Độ, ngày càng bất an. Theo tạp chí Nikkei Asia, dự thảo quy định rằng ngay cả một meme châm biếm về ổ gà trước cổng bệnh viện, dù mang tính hài hước và phản ánh trải nghiệm thực tế, cũng có thể bị xem là tin giả, và người đăng tải có thể bị phạt tù.

Tranh cãi về dự luật chống tin giả

Dự luật tuyên bố loại trừ “châm biếm, hài kịch hoặc bất kỳ hình thức thể hiện nghệ thuật nào khác” khỏi định nghĩa “thông tin sai lệch”, song việc nội dung có “an toàn” hay không lại phụ thuộc vào cách một “người có lý lẽ” cảm nhận. Dự luật không giải thích rõ thế nào là “thể hiện nghệ thuật”.

Đáng lo ngại, sự mơ hồ của các khái niệm như “nội dung bịa đặt” hay “xuyên tạc sự thật” trong dự thảo có thể dẫn đến việc soi xét châm biếm một cách chọn lọc.

“Dự luật có vẻ quá rộng khi hình sự hóa nhiều dạng bình luận trực tuyến khác nhau”, ông Raman Jit Singh Chima, giám đốc chính sách khu vực châu Á - Thái Bình Dương và cố vấn quốc tế cấp cao của tổ chức Access Now, nhận định. Ông cũng cho rằng ngôn ngữ của dự luật cho thấy sự diễn đạt thiếu chuẩn mực.

Dự luật ban đầu do nội các bang Karnataka đề xuất hồi tháng 6, nhằm hình sự hóa hành vi lan truyền tin giả trên nền tảng số, với mức phạt lên đến 7 năm tù giam và 1 triệu rupee (khoảng 11.400 USD).

Trước làn sóng chỉ trích mạnh mẽ, chính quyền bang đang soạn thảo bản dự thảo sửa đổi, mang tên mới là Dự luật Điều chỉnh thông tin sai lệch Karnataka, 2025, theo nhiều nguồn tin truyền thông địa phương.

Meta, Google sẽ phải điều chỉnh chính sách?

Hiện giới chức Ấn Độ vẫn chưa xác nhận chính thức về bản dự thảo mới; các sửa đổi dự kiến sẽ được trình trong phiên họp của nghị viện bang sắp tới, bắt đầu từ ngày 11-8.

Tuy nhiên, nhiều tổ chức giám sát luật chống thông tin sai lệch trên toàn cầu vẫn bày tỏ lo ngại. “Tôi chưa từng biết đến đạo luật nào tương tự như dự luật này”, ông Eric De Wames, luật sư tranh tụng với 23 năm kinh nghiệm vận động lập pháp tại California (Mỹ), nói với Nikkei Asia.

Theo dự thảo mới nhất, bất kỳ ai, trong hay ngoài bang Karnataka, nếu phát tán thông tin sai lệch đến người dân trong bang đều có thể bị phạt tù đến hai năm và nộp phạt tiền.

Với các tập đoàn công nghệ toàn cầu đặt văn phòng tại Bengaluru, thủ phủ bang Karnataka, còn được mệnh danh là “Thung lũng Silicon của Ấn Độ”, như Meta và Google, dự luật này được xem là một thách thức lớn.

Dự luật quy định các nền tảng mạng xã hội và nhà cung cấp dịch vụ lưu trữ web phải chịu trách nhiệm với nội dung do người dùng tạo ra, trừ khi chứng minh được đã hành động kịp thời để ngăn vi phạm. Nếu không, họ có thể đối mặt với truy tố hình sự.

Điều này làm dấy lên lo ngại về xu hướng kiểm duyệt mang tính phòng ngừa, cũng như khả năng phân mảnh trong việc kiểm soát nội dung giữa các nền tảng.

Tính đến thời điểm bài viết này được đăng tải, cả Meta và Google đều từ chối bình luận. Tuy vậy, một nguồn tin nội bộ giấu tên trong nhóm chính sách tuân thủ của một trong hai công ty cho biết dự luật đã “khiến nội bộ phải rà soát lại” và họ đang đánh giá tính khả thi của phương án chặn nội dung riêng tại Karnataka, thay vì gỡ bỏ trên toàn quốc.

Hệ thống kiểm chứng tin giả mới của Meta có hiệu quả?

Meta thay thế các tổ chức kiểm chứng chuyên nghiệp bằng mô hình cộng đồng “Community Notes” nhưng sau bốn tháng, hệ thống này bộc lộ nhiều bất cập, làm suy yếu hiệu quả chống tin giả.