Theo hồ sơ, ngày 17-8-2015, Tổng công ty Lương thực miền Nam (Vinafood II) thuê Công ty cổ phần thông tin và thẩm định giá Miền Nam lập chứng thư thẩm định giá số Vc/08/23/TS, xác định tổng giá trị nhà đất tại số 33 Nguyễn Du và số 34, 36, 42 Chu Mạnh Trinh, phường Sài Gòn, TP.HCM là hơn 704 tỉ đồng, làm cơ sở để chuyển nhượng tài sản.

Chứng thư thẩm định giá không đúng quy định

Hội đồng thành viên Vinafood II căn cứ chứng thư trên, phê duyệt giá trị 4 cơ sở nhà, đất là 730 tỉ đồng và quyết định chuyển nhượng cho Công ty Việt Hân.

Tuy nhiên, kết quả điều tra xác định chứng thư thẩm định giá trên không chính xác, không đúng quy định pháp luật. Các vi phạm được xác định gồm: trình tự thủ tục, việc thu thập thông tin tài sản so sánh, đưa ra các chỉ tiêu sử dụng đất, áp dụng đơn giá xây dựng cơ sở hạ tầng, xác định tỉ lệ lấp đầy khi kinh doanh và thời gian, tiến độ thi công dự án.

Trong giai đoạn điều tra, các luật sư bào chữa cho ông Huỳnh Thế Năng (66 tuổi, cựu tổng giám đốc Vinafood II) từng kiến nghị đến cơ quan tố tụng, cho rằng để kiểm tra chính xác Vinafood II có gây thiệt hại về kinh tế cho Nhà nước hay không thì cuối năm 2017, Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an đã trưng cầu định giá tài sản.

Kết luận định giá tài sản bổ sung (xác định lại thời hạn sử dụng đất) số 8096/KL-HĐĐGTS của Hội đồng định giá tài sản thường xuyên trong tố tụng hình sự TP.HCM thì vào thời điểm tháng 12-2015 khu "đất vàng" trên có giá trị quyền sử dụng đất và tài sản trên đất tổng cộng là 713,5 tỉ đồng. 

Các luật sư cho rằng giá trị trên vẫn nhỏ hơn giá mà Vinafood II đã đàm phán và thống nhất với Công ty Việt Hân là 730 tỉ đồng.

Đối với kết luận định giá 8096 trên, cơ quan tố tụng cho rằng là sai sự thật. Tuy nhiên, với tài liệu, chứng cứ thu thập, chưa đủ căn cứ để xác định thành viên Hội đồng định giá biết rõ kết luận định giá là sai sự thật nhưng vẫn cố ý ban hành, đồng thời cũng không có căn cứ xác định có động cơ vụ lợi nên không có cơ sở xem xét xử lý.

Luật sư: Không có thiệt hại

Luật sư Nguyễn Ngô Quang Nhật (một trong các luật sư bào chữa cho ông Huỳnh Thế Năng) cho biết sau khi cáo trạng được ban hành, luật sư đã có bản kiến nghị gửi Viện kiểm sát nhân dân TP.HCM.

Luật sư tiếp tục dẫn chứng kết luận định giá tài sản bổ sung số 8096 xác định giá trị tài sản tại thời điểm tháng 12-2015 (Vinafood II thoái vốn) là khoảng 713,5 tỉ đồng.

"Điều này khẳng định không có thiệt hại xảy ra tại thời điểm giao dịch. Nếu cơ quan tố tụng nghi ngờ kết luận định giá thì cần trưng cầu định giá lại theo đúng trình tự của Bộ luật Tố tụng hình sự.

Nếu việc Vinafood II thực hiện thủ tục chuyển nhượng liên quan khu đất có vi phạm thủ tục thì đó là vi phạm hành chính hoặc dân sự.

Trường hợp hợp đồng chuyển nhượng công chứng giữa các bên vô hiệu thì hậu quả pháp lý là các bên trả lại cho nhau những gì đã nhận. Mặt khác, khu đất hiện vẫn do Nhà nước quản lý sau khi thu hồi", ông Nhật nói.

Cũng theo luật sư, theo bản kết luận điều tra, cơ quan điều tra đã tính "tổng chi phí mà Vinafood II đã đầu tư khi thực hiện chuyển đổi mục đích sử dụng đất" số tiền hơn 766 tỉ đồng bao gồm: Tiền sử dụng đất đã nộp Kho bạc Nhà nước: 633,5 tỉ đồng + Tiền lãi vay: 94,7 tỉ đồng (trả cho BIDV) + Tiền phạt do chậm nộp tiền sử dụng đất: 36,7 tỉ đồng + Các chi phí khác: 1,4 tỉ đồng (gồm phí đo vẽ, lệ phí trước bạ, phí tư vấn...).

Tuy nhiên, luật sư cho rằng theo nguyên tắc hạch toán kế toán thì tiền lãi vay và tiền phạt do chậm nộp tiền sử dụng đất đều đã ghi nhận vào chi phí hoạt động của từng kỳ kế toán, không còn là "chi phí đầu tư hình thành tài sản".

Từ đó, theo luật sư, việc cơ quan tố tụng đã tính cộng gộp toàn bộ khoản lãi vay và tiền phạt do chậm nộp tiền sử dụng đất vào tổng chi phí đầu tư là không đúng nguyên tắc kế toán, dẫn đến quy kết sai lệch rằng việc chuyển nhượng tài sản khu đất với giá 730 tỉ đồng là "thấp hơn chi phí đầu tư" từ đó quy kết ông Huỳnh Thế Năng gây thất thoát tài sản nhà nước là chủ quan.

Ngoài ra, luật sư cho rằng khu đất không thể thực hiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất, chuyển nhượng dự án đầu tư thông qua hình thức đấu giá vì lý do trên khu đất đang có 34 hộ dân sinh sống, không đảm bảo điều kiện được chuyển nhượng theo quy định tại Luật Đất đai 2013...

Khu 'đất vàng' Vinafood II bán cho ông Đinh Trường Chinh giờ ra sao?

Sau khi Vinafood II chuyển nhượng toàn bộ khu "đất vàng" tại trung tâm TP.HCM không qua đấu giá, khu đất này nhiều lần được thế chấp vay tổng cộng 27.480 tỉ đồng tại SCB.