Số lượng cơ sở kiểm định khí thải chưa đáp ứng đủ

Đề xuất đó được Cục Đăng kiểm đưa ra khi góp ý dự thảo quyết định của Thủ tướng quy định lộ trình áp dụng kiểm định khí thải xe máy, mô tô (gọi chung là xe máy) đang lưu hành.

Theo dự thảo, lộ trình áp dụng quy chuẩn khí thải xe máy đang lưu hành do Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang lấy ý kiến thì từ 1-1-2027 sẽ kiểm định khí thải xe máy lưu hành tại Hà Nội và TP.HCM.

Từ 1-1-2028 kiểm định khí thải với xe máy lưu hành tại 4 thành phố trực thuộc trung ương: Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ, Huế.

Từ 1-1-2030 kiểm định khí thải xe máy đang lưu hành trên địa bàn các tỉnh, thành phố còn lại. Tùy theo tình hình thực tế, các tỉnh, thành phố này có thể thực hiện sớm hơn.

Theo Cục Đăng kiểm, việc triển khai kiểm định khí thải xe máy vào 1-1-2027 tại Hà Nội và TP.HCM là không bảo đảm tính khả thi và gây ra ùn tắc do số lượng xe máy tại hai thành phố này lớn hơn nhiều lần so với số lượng cơ sở kiểm định khí thải có thể thiết lập được vào thời điểm này.

Cục Đăng kiểm dẫn số liệu của Cục Cảnh sát giao thông cho thấy hiện nay cả nước có 64.776.143 mô tô, xe máy. Trong đó Hà Nội có hơn 5,6 triệu xe, TP.HCM có hơn 6,3 triệu xe, Hải Phòng có gần 1,3 triệu xe.

Để có thể đáp ứng được nhu cầu kiểm định khí thải xe máy theo lộ trình của dự thảo quyết định thì theo tính toán, ngoài các trung tâm đăng kiểm xe cơ giới hiện có, tới 1-1-2027 Hà Nội cần có 340 cơ sở kiểm định khí thải thành lập mới tương ứng với 340 đăng kiểm viên hạng 3 trở lên và 340 thiết bị phân tích khí thải.

Còn TP.HCM cần có 400 cơ sở kiểm định khí thải thành lập mới tương ứng với 400 đăng kiểm viên hạng 3 trở lên và 400 thiết bị phân tích khí thải.

Tới 1-1-2028 cả nước cần có 1.005 cơ sở kiểm định khí thải thành lập mới (bao gồm cả 740 cơ sở dự kiến đã thành lập mới trước đó) tương ứng với 1.005 đăng kiểm viên hạng 3 trở lên; 1.005 thiết bị phân tích khí thải.

Tới 1-1-2030 cả nước cần có 4.332 cơ sở kiểm định khí thải thành lập mới, tương ứng với 4.332 đăng kiểm viên hạng 3 trở lên, 4.332 thiết bị phân tích khí thải.

Theo Cục Đăng kiểm, để cơ sở kiểm định khí thải đủ điều kiện hoạt động thì ngoài cơ sở vật chất kỹ thuật, nhân lực như: đăng kiểm viên; nhà xưởng hoặc xe kiểm định lưu động; thiết bị phân tích khí thải; camera giám sát và truyền dữ liệu; máy tính để vận hành phần mềm kiểm định khí thải… các cơ sở phải được Sở Xây dựng cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động.

Nhưng hiện nay ngoài các trung tâm đăng kiểm hiện có thì chưa có các thành phần khác đủ điều kiện tham gia vào dịch vụ kiểm định khí thải xe máy.

Giãn lộ trình kiểm định khí thải xe máy để đảm bảo tính khả thi

Cục Đăng kiểm cho biết hiện có 2.768 cơ sở bảo hành bảo dưỡng của các nhà sản xuất, nhập khẩu xe mô tô, xe máy là có khả năng tham gia vào dịch vụ kiểm định khí thải xe máy. Tuy nhiên cần phải có sự đồng thuận các nhà sản xuất, nhập khẩu xe mô tô, xe máy để vận động, yêu cầu các cơ sở này phải tham gia dịch vụ kiểm định khí thải xe máy.

Để giảm bớt số lượng mô tô, xe máy phải kiểm định khí thải khi mới bắt đầu triển khai, đảm bảo tính khả thi trong quá trình thực hiện, Cục Đăng kiểm đề xuất lộ trình sau:

Tại Hà Nội và TP.HCM: áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 1 từ 1-7-2027 đối với xe gắn máy có năm sản xuất từ năm 2008 trở về trước; từ 1-7-2029 áp dụng mức 2 với xe máy sản xuất từ năm 2016 trở về trước.

Từ 1-1-2032 áp dụng mức 3 với mô tô hai bánh sản xuất từ năm 2026 trở về trước; mức 2 đối với mô tô, xe gắn máy ba bánh sản xuất năm 2025 trở về trước và xe máy hai bánh sản xuất từ năm 2027 trở về trước.

Từ 1-1-2035 áp dụng mức 4 đối với khu vực nội thành.

Đối với các thành phố trực thuộc trung ương còn lại: áp dụng tương tự nhưng lộ trình áp dụng lùi 1 năm so với Hà Nội, TP.HCM.

Đối với các địa phương khác: áp dụng mức 1 từ 1-1-2029 với xe sản xuất từ năm 2008 trở về trước; mức 2 từ 1-1-2031 với xe sản xuất từ năm 2009 trở về trước.

Như phương án của Cục Đăng kiểm trong 2 năm đầu thực hiện kiểm tra khí thải theo lộ trình trên và thực hiện chính sách đồng bộ để hình thành các cơ sở kiểm định khí thải, về cơ bản có thể đáp ứng được nhu cầu kiểm định của người dân tại tất cả các địa phương.

Dự kiến hơn 2 năm nữa mới kiểm định khí thải xe máy tại Hà Nội và TP.HCM

Lãnh đạo Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết thời điểm bắt đầu kiểm định khí thải xe máy tại Hà Nội và TP.HCM sẽ được lùi lại đến ngày 1-7-2027, chậm hơn 6 tháng so với lộ trình đưa ra trước đó.