Các dấu hiệu ban đầu của sa sút trí tuệ, bao gồm cả bệnh Alzheimer, có thể được phát hiện từ những thay đổi nhỏ trong thói quen tài chính hằng ngày. 

Đây là kết luận từ một nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí JAMA Network Open (Mỹ), do giáo sư John Gathergood thuộc Trường Kinh tế, Đại học Nottingham (Anh) chủ trì, phối hợp cùng David Leake từ Tập đoàn Ngân hàng Lloyds.

Nghiên cứu đã phân tích dữ liệu giao dịch ngân hàng ẩn danh của hơn 66.000 người. Trong đó 16.742 cá nhân đã được đăng ký ủy quyền tài chính (Power of Attorney - PoA) do mất khả năng quản lý tiền bạc được so sánh với nhóm đối chứng gồm 50.226 người không có dấu hiệu mất năng lực.

Theo giáo sư Gathergood, đây là bằng chứng quy mô lớn đầu tiên cho thấy các hành vi tài chính, vốn được lưu trữ thường xuyên và chi tiết trong hệ thống ngân hàng, có thể tiết lộ sớm những thay đổi nhận thức trước khi chúng trở nên rõ rệt về mặt lâm sàng.

Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng từ 5 - 10 năm trước khi người cao tuổi được đánh giá là không còn khả năng quản lý tài chính, họ đã bắt đầu có những thay đổi rõ rệt trong cách sử dụng tiền bạc. 

Cụ thể: Ít chi tiền cho du lịch (giảm gần 10% so với những người cùng độ tuổi nhưng không bị suy giảm nhận thức); Ít đầu tư cho sở thích cá nhân (giảm gần 8%); Ít sử dụng ngân hàng điện tử...

Những người này cũng có xu hướng báo mất thẻ nhiều hơn, thường xuyên quên mã PIN và phản ánh bị gian lận tài chính.

Theo các chuyên gia, những thay đổi này báo trước sự suy giảm chức năng não bộ, đặc biệt là khả năng xử lý thông tin, trí nhớ và quản lý tài chính.

Giáo sư John Gathergood, tác giả chính của nghiên cứu, nhấn mạnh sự cần thiết phải nâng cao nhận thức cộng đồng về việc chủ động chuẩn bị pháp lý từ sớm, đặc biệt là liên quan đến thủ tục ủy quyền tài chính, một bước quan trọng trong bối cảnh dân số già hóa và các bệnh lý về trí nhớ ngày càng phổ biến.

Một trong những ưu điểm nổi bật của việc sử dụng dữ liệu tài chính là tính sẵn có và liên tục. Không giống như các phương pháp chẩn đoán y học cần đến xét nghiệm máu, chụp cộng hưởng từ hoặc test nhận thức, dữ liệu ngân hàng có thể được theo dõi trong thời gian dài mà không cần can thiệp y tế trực tiếp. Điều này giúp việc phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường về trí nhớ trở nên khả thi ở quy mô lớn và với chi phí thấp hơn nhiều.

Tuy nhiên nhóm nghiên cứu cũng cảnh báo rằng mọi ứng dụng dữ liệu tài chính vào y tế cần tuân thủ chặt chẽ các nguyên tắc về đạo đức, bảo mật và sự đồng thuận. Dù có tiềm năng hỗ trợ sàng lọc bệnh sớm, thông tin tài chính cá nhân luôn cần được xử lý một cách minh bạch, an toàn và có giới hạn rõ ràng về mục đích sử dụng.

Đứng nấu bếp nhiều có thể làm tăng nguy cơ sa sút trí tuệ?

Nghiên cứu mới cho thấy sử dụng đồ nhựa trong quá trình nấu nướng có thể làm phát tán vi nhựa, loại hạt siêu nhỏ đang bị nghi ngờ có liên quan đến chứng sa sút trí tuệ.