Khảo sát mới nhất của Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam thực hiện trong tháng 3 và tháng 4-2025 với gần 3.000 người tại 10 tỉnh thành cho thấy nhiều căn cứ để sớm điều chỉnh lương tối thiểu vùng.

Nhiều người sống kham khổ vì lương thấp

Kết quả gần 55% lao động chia sẻ tiền lương, thu nhập vừa đủ chi tiêu cơ bản của gia đình, hơn 26% khác phải tằn tiện, chi tiêu kham khổ, trong khi 8% không đủ sống, phải tìm việc làm thêm.

Thu nhập chưa đáp ứng được chi tiêu khiến họ phải "thắt lưng buộc bụng", vay mượn chi trả cho các nhu cầu phát sinh đột xuất.

Khảo sát cho hay 12,5% lao động thường xuyên phải vay mượn tiền ổn định cuộc sống, trong khi gần 30% khác là thỉnh thoảng (3-4 tháng/lần).

Về lập gia đình, gần 73% lao động độc thân cho biết tiền lương là nguyên nhân chính ảnh hưởng đến quyết định lập gia đình.

Họ cảm thấy thu nhập hiện tại không đủ đảm bảo cuộc sống ổn định khi có vợ chồng, đặc biệt khi chi phí sinh hoạt và nuôi dưỡng con cái ngày càng tăng. Tiền lương thấp còn ảnh hưởng đến việc mua nhà, tiết kiệm cho tương lai và đảm bảo nhu cầu cơ bản cho một gia đình mới.

Trong khi đó, khoảng 73% người đã lập gia đình cho hay tiền lương, thu nhập ảnh hưởng đến quyết định sinh thêm con, nuôi dạy con cái hoặc trì hoãn sinh em bé. Trên 53% cho hay tiền lương chỉ đáp ứng một phần chi phí giáo dục. Đáng chú ý, 7% trong số này trả lời tiền lương không đủ chi tiêu cho con cái học hành.

Tổ chức công đoàn đánh giá đây là con số đáng lo ngại, có thể dẫn đến tình trạng con cái người lao động không được tiếp cận với giáo dục chất lượng, ảnh hưởng đến khả năng phát triển và cơ hội nghề nghiệp của thế hệ tương lai.

Có người không đủ tiền mua thuốc

Cũng theo khảo sát, hơn 44% lao động cho biết thu nhập chỉ đảm bảo khám chữa bệnh mức cơ bản, khoảng 38% chỉ đủ tiền mua một số loại thuốc cơ bản và 5,6% không đủ tiền mua thuốc, khám chữa bệnh. Đa số lao động không đủ tài chính để chủ động chăm sóc sức khỏe toàn diện, chẳng hạn khi bệnh nghiêm trọng hoặc phải điều trị dài hạn.

Kết quả khảo sát nêu rõ hơn 93% lao động cho biết đã được tăng lương tối thiểu 6% theo quy định. Tuy nhiên một số công ty chỉ điều chỉnh cho phần lao động lương thấp để đóng bảo hiểm xã hội nên tiền lương thực tế không tăng.

"Việc này phản ánh sự thiếu nghiêm túc trong thực thi pháp luật, hoặc có thể do doanh nghiệp thiếu năng lực tài chính hoặc cố tình lách luật", Tổng liên đoàn Lao động nhận định.

Do đó, Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam đề xuất hai phương án tăng lương tối thiểu vùng năm 2026 với mức thấp nhất 8,3% và cao nhất 9,2%. Bởi tăng lương còn là động lực tăng năng suất lao động, thúc đẩy doanh nghiệp phát triển và là tiền đề gắn bó giữa người lao động với doanh nghiệp.

Đề xuất tăng lương tối thiểu cao nhất 9,2% từ 1-1-2026

Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đại diện người lao động đề xuất hai mức tăng lương tối thiểu từ 1-1-2026, cao nhất lên đến 9,2%.